Tất cả những gì bạn cần biết về đối thủ cạnh tranh

Đối thủ cạnh tranh là một khái niệm không mới trong kinh doanh. Bạn vận hành doanh nghiệp và thông thường đều phải đối diện với những đối thủ cạnh tranh của mình. Cạnh tranh ở góc độ này thường được nhìn nhận khá tiêu cực vì không ai muốn phải thêm sự cạnh tranh vì sẽ gia tăng khó khăn, giảm thiểu cơ hội. Tuy nhiên, thực tế không hoàn toàn như vậy.

Đối thủ cạnh tranh là gì?

Đối thủ cạnh tranh trong kinh doanh là những doanh nghiệp có sự đối đầu, xung đột lợi ích khi cùng cung cấp hàng hóa, dịch vụ tương tự cho thị trường. Môi trường kinh doanh, sự biến đổi nhu cầu của khách hàng sẽ ngày càng làm cho sự cạnh tranh trên thị trường trở nên căng thẳng hơn. Các công ty luôn nỗ lực để cải tiến, tối ưu hóa sản phẩm, dịch vụ của mình về chất lượng, giá cả, tính năng để tạo lợi thế cạnh tranh trên thị trường.

Các đối thủ cạnh tranh lẫn nhau trên thị trường một cách lành mạnh thường sẽ tạo ra những chuyển biến tích cực:

• Sản phẩm, dịch vụ sáng tạo, đáp ứng tốt hơn nhu cầu của khách hàng
• Giá cả sản phẩm, dịch vụ được điều chỉnh tốt hơn 
• Nhiều phân khúc sản phẩm, dịch vụ với giá cả đa dạng để khách hàng lựa chọn

Khi nhắc đến đối thủ cạnh tranh, bạn hẳn sẽ nghĩ đến nhiều cái tên đã tạo nên những câu chuyện cạnh tranh nhau trong suốt một thời gian dài vừa qua như:

• Ngành hàng đồ uống không cồn: Coca Cola – Pepsi
• Ngành sản xuất phim: Marvel Comics – DC Comics
• Ngành đồ ăn nhanh: MCDonald’s – Burger King
• Ngành hàng không: Airbus – Boeing
• Ngành hàng đồ thể thao: Nike – Reebok

Các dạng đối thủ cạnh tranh

Việc xác định các loại đối thủ cạnh tranh cụ thể sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về bối cảnh thị trường mà công ty mình đang hoạt động. Có 3 dạng đối thủ cạnh tranh chính là đối thủ cạnh tranh trực tiếp; gián tiếp và thay thế.

Đối thủ cạnh tranh trực tiếp

Đối thủ cạnh tranh trực tiếp là những công ty cùng cung ứng ra thị trường một sản phẩm, dịch vụ tương đương, gần giống nhau trong một khu vực địa lý cụ thể. Các đối thủ cạnh tranh trực tiếp mặt khác còn cùng hướng đến một nhóm đối tượng khách hàng hay cùng hướng đến giải quyết một vấn đề cụ thể.

Như vậy, đối thủ cạnh tranh trực tiếp có 3 điểm cốt lõi giống nhau:

• Sản phẩm, dịch vụ
• Khách hàng
• Giải quyết vấn đề của thị trường, khách hàng

Một số ví dụ về đối thủ cạnh tranh trực tiếp có thể kể đến như:

• Sản xuất điện thoại: Apple – Samsung
• Ngành hàng đồ uống: Cocacola – Pepsi
• Ngành hàng thể thao: Adidas – Nike
• Ngành hàng bột giặt: OMO – Tide
• Ngành hàng dầu ăn: Tường An – Meizan
• Phần mềm nhân sự: FPT – Tinh Vân – VnResource…

Đối thủ cạnh tranh gián tiếp

Đối thủ cạnh tranh gián tiếp là những công ty bán, cung cấp cùng một sản phẩm, dịch vụ nhưng với những định hướng mục tiêu khác nhau. Họ cùng đáp ứng nhu cầu của khách hàng nhưng theo những cách khác nhau.

Chẳng hạn như một công ty làm về phần mềm nhân sự dạng Cloud (đám mây) cho doanh nghiệp nhỏ và vừa có thể là đối thủ cạnh tranh gián tiếp với các công ty làm về phần mềm nhân sự dạng On-premise (lưu trữ dữ liệu tại chỗ) cho các doanh nghiệp lớn. Bạn có thể nhận thấy 2 công ty trên cùng cung cấp cho thị trường sản phẩm phần mềm nhân sự nhưng định hướng phát triển, khách hàng, mục tiêu hướng tới của họ khác nhau. Như vậy, họ là đối thủ cạnh tranh gián tiếp với nhau trên thị trường.

Chúng ta có thể lấy những ví dụ gần gũi hơn, ví dụ như:

• Trên cùng một con phố, nhà hàng phong cách Âu sẽ là đối thủ cạnh tranh gián tiếp của nhà hàng phong cách Việt
• Các công ty bán mỹ phẩm giúp làm mờ thâm nám là đối thủ cạnh tranh gián tiếp của các trung tâm thẩm mỹ cung cấp dịch vụ làm mờ thâm nám
• Công ty chuyên cung cấp táo là đối thủ cạnh tranh gián tiếp với công ty chuyên cung cấp cam…

Đối thủ cạnh tranh thay thế

Các đối thủ cạnh tranh thay thế là các công ty cung cấp các sản phẩm, dịch vụ khác nhau nhưng có thể thay thế cho nhau.

Chẳng hạn như các công ty, tổ chức như sau là đối thủ cạnh tranh thay thế với nhau:

• Cung cấp trái cây tươi – cung cấp trái cây sấy khô
• Cung cấp máy đọc sách điện tử – máy tính bảng
• Cung cấp giày chạy bộ – dép chạy bộ
• Báo điện tử – báo in…

Với các đối thủ cạnh tranh thay thế, công ty, tổ chức của bạn thường sẽ phải đối diện khi có những biến chuyển về công nghệ, thị trường, nhu cầu khách hàng… Với ví dụ báo điện tử – báo in kể trên, bạn có thể thấy báo điện tử sẽ khó có thể trở thành đối thủ cạnh tranh thay thế với báo in nếu nền tảng công nghệ thông tin, hệ thống mạng, thói quen tiếp cận thông tin của khách hàng không thay đổi.

Tại sao cạnh tranh trong kinh doanh lại quan trọng

Cạnh tranh lành mạnh trong kinh doanh thông thường sẽ được nhìn nhận với những lợi ích đem lại cho người tiêu dùng. Tuy nhiên, sự cạnh tranh này cũng đem lại những lợi ích đa dạng cho chính doanh nghiệp.

Chi phí vận hành thấp hơn

Doanh nghiệp không chỉ là những tổ chức cung cấp sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ ra thị trường (người cung ứng) mà họ đồng thời cũng là những người tiêu thụ. Doanh nghiệp tiêu thụ, nhập nguyên vật liệu từ các nhà cung ứng khác nhau. Như vậy, khi có sự cạnh tranh giữa các nhà cung ứng thì doanh nghiệp sẽ nhập được nguồn nguyên vật liệu với giá cả tốt hơn.

Tối ưu chi phí nguồn cung ứng nguyên vật liệu, dịch vụ là một trong những hoạt động quan trọng giúp doanh nghiệp có thể giảm thiểu chi phí vận hành, gia tăng lợi nhuận kinh doanh của mình.

Mặt khác, sự cạnh tranh trên thị trường còn giúp các doanh nghiệp có thể giảm thiểu chi phí thuê mặt bằng, cơ sở hạ tầng. Những đơn vị cho thuê nhà, thuê văn phòng, nhà xưởng thường có xu hướng muốn giữ chân người thuê lâu dài với chi phí thấp hơn. Chính những người cho thuê mặt bằng, nhà xưởng cũng là đối thủ cạnh tranh với nhau và họ bắt buộc cần có chính sách giá cho thuê hợp lý nếu muốn kinh doanh hiệu quả, lâu dài.  

Cải tiến sản phẩm, dịch vụ

Các doanh nghiệp được hưởng lợi từ việc các công ty khác cạnh tranh để cung cấp cho họ những nguyên vật liệu và dịch vụ chất lượng cao nhất. Từ đó, họ sẽ có cơ sở tốt hơn để liên tục cải tiến sản phẩm, dịch vụ của chính mình.

Chẳng hạn như các công ty sản xuất tấm nền màn hình có sự cạnh tranh với nhau và liên tục cải tiến chất lượng sản phẩm. Từ đó, chính các công ty sản xuất điện thoại cũng sẽ được hưởng lợi với sản phẩm điện thoại thông minh được xuất xưởng ngày càng hoàn thiện hơn.

Hay như một nhà hàng cao cấp cũng sẽ hưởng lợi nếu các nhà cung cấp nguyên vật liệu, thực phẩm cho họ có sự cạnh tranh. Nguồn nguyên liệu đầu vào chất lượng, đảm bảo tươi ngon sẽ giúp nhà hàng có thể nâng cao chất lượng dịch vụ đồ ăn mình cung cấp.

Tối ưu hiệu quả doanh nghiệp

Để đối phó với sự cạnh tranh, các tổ chức thường nỗ lực đạt được mức độ hiệu quả cao hơn. Khi so sánh chính bản thân doanh nghiệp với đối thủ cạnh tranh, doanh nghiệp sẽ nhìn nhận được những điểm còn thiếu sót, kém hiệu quả của mình. Từ đó, họ sẽ có thêm căn cứ để tối ưu hóa hoạt động để hướng tới hiệu quả vượt trội hơn.

Rõ ràng, sự cạnh tranh lành mạnh trên thị trường là động lực rất tốt để các doanh nghiệp cùng ngành hay liên quan với nhau có thể lớn mạnh hơn mỗi ngày. Ngược lại, mặt trái của sự độc quyền sẽ chỉ khiến doanh nghiệp cố gắng duy trì vị thế, thói quen vận hành vì họ vốn dĩ không có đối thủ cạnh tranh.

Chẳng hạn như cùng cung cấp phần mềm nhân sự cho các khách hàng lớn nhưng doanh nghiệp A chỉ tập trung tính năng phần mềm đáp ứng phòng nhân sự và lãnh đạo công ty. Còn doanh nghiệp B phát triển phần mềm hơn, mở rộng tính năng để cung cấp trải nghiệm sử dụng tốt cho cả nhân viên. Như vậy, công ty A và B là đối thủ cạnh tranh trực tiếp và B đã tối ưu hóa sản phẩm của mình vượt trội, hiệu quả hơn A để tạo thêm lợi thế cạnh tranh. 

Kích thích nhu cầu của thị trường

Khi sự cạnh tranh trên thị trường vẫn còn diễn ra thì giá cả các sản phẩm, dịch vụ sẽ có xu hướng được giảm bớt. Người tiêu dùng có thể sẽ nhận được nhiều hơn với một chi phí cố định hoặc thấp hơn.

Ví dụ, khi giá hàng hóa thấp hơn thì người tiêu dùng đi mua hàng hóa tại siêu thị với ngân sách cố định sẽ mua được nhiều mặt hàng hơn. Nhu cầu của thị trường đã được kích thích hiệu quả từ sự cạnh tranh lành mạnh giữa các doanh nghiệp.

Mặt khác, sự cạnh tranh cũng đòi hỏi các công ty liên tục cải tiến, đổi mới sản phẩm, dịch vụ của mình. Từ đó, nhu cầu của người tiêu dùng cũng sẽ được kích thích. 

Chẳng hạn như công nghệ giày thể thao vượt trội trong các năm gần đây gắn với tấm nền carbon giúp người chạy bộ có thể đạt tốc độ tốt hơn trong thi đấu, tập luyện. Doanh nghiệp cạnh tranh, cải tiến công nghệ, nâng cao chất lượng sản phẩm và từ đó cũng kích thích nhu cầu mua sắm sản phẩm, sử dụng dịch vụ của khách hàng.

Cách quản lý cạnh tranh trong kinh doanh

Nếu bạn làm việc trong lĩnh vực tiếp thị, phát triển kinh doanh hoặc quản lý doanh nghiệp, điều quan trọng là phải hiểu cách tận dụng sự cạnh tranh để phát triển công ty của mình. Cạnh tranh không hề xấu xí. Nếu bạn biết cách quản lý cạnh tranh tốt, thậm chí cạnh tranh có thể tạo thêm động lực để doanh nghiệp của bạn tiến những bước phát triển vượt trội hơn.

Bạn có thể tham khảo cách quản lý cạnh tranh trong kinh doanh với các bước thực hiện như sau:

*

Nghiên cứu về đối thủ cạnh tranh sẽ giúp doanh nghiệp của bạn có thể nhìn nhận được sâu hơn về chính tổ chức của mình. Cạnh tranh lành mạnh thực ra không hề xấu mà ngược lại còn là động lực, cơ hội để doanh nghiệp của bạn có thể phát triển mạnh mẽ hơn cả về chất lượng sản phẩm, dịch vụ; giá cả; công nghệ…

Hy vọng những chia sẻ của VNOKRs về đối thủ cạnh tranh hữu ích và là những gợi mở tốt dành cho bạn. Bạn có thể tìm hiểu thêm những kiến thức hữu ích về quản trị doanh nghiệp, phát triển bản thân, đội ngũ tại blog của chúng tôi: https://blog.okrs.vn/kien-thuc-quan-tri